top of page
IMG_20251221_174423_1.jpg
projects.

O PROJEKCIE

Rok 2025, decyzją Sejmiku Województwa Podlaskiego, został ogłoszony rokiem Franciszka Karpińskiego (1741-1825). W 200. rocznicę śmierci wspominamy wybitnego literata przełomu XVIII i XIX wieku związanego
z Regionem. Poeta, prozaik i tłumacz  w latach 80. XVIII wieku rezydował na dworze Branickich w Białymstoku. Był to okres szczególnie ważny  w twórczości artysty i trwale zapisał go na kulturalnej mapie Podlasia. Karpiński trwa  w świadomości współczesnych jako autor, wydanych w supraskiej drukarni bazylianów, „Pieśni nabożnych”. W ich skład wchodzą m.in. powszechnie znane pieśni „Kiedy ranne wstają zorze”, „Wszystkie nasze dzienne sprawy” czy popularna kolęda „Bóg się rodzi”. Zdecydowanie mniej się jednak obecnie pamięta o dramaturgicznej działalności artysty. Obok komedii „Czynsz” z 1789 roku czy tragedii „Bolesław III” z 1790 szczególną uwagę zwraca „Alcesta, królowa Tessalii” – jedyne operowe libretto, które wyszło spod pióra Franciszka Karpińskiego. To właśnie wokół tajemniczego utworu osnuty jest prezentowany tu projekt.

Libretto „Alcesty, królowej Tessalii” to dzieło literackie, oparte na klasycznym micie greckim. Karpiński opowiada historię ciężko chorego Admeta, któremu grozi śmierć. Bogowie zgadzają się ocalić króla Tessalii pod warunkiem, że ktoś dobrowolnie odda za niego swoje życie. Nikt z poddanych i przyjaciół władcy nie chce się poświęcić. Jedyną osobą, która decyduje się na ten czyn, jest jego żona – królowa Alcesta. W ofiarnym geście kobieta ratuje życie męża. Herkules, poruszony heroicznym czynem i wielką miłością małżonków, zwraca kobiecie życie. Tekst kończy się moralizatorską  pochwałą miłości, ofiarności i łaski bogów.
 
Nie zachowały się żadne ślady partytury. Muzyka do tekstu Karpińskiego nigdy nie powstała lub nie przetrwała do naszych czasów.



 

OD AUTORA

Projekt stypendialny jest próbą scenograficznej interpretacji losów Alcesty i Admeta. Historia mitologicznych bohaterów jest zawieszona między ufnością a rezygnacją, światłem a ciemnością, żałobą a radością, i w końcu między życiem a śmiercią. To właśnie te antonimiczne zestawienia stały się fundamentem do zbudowania języka plastycznego inscenizacji. Zaprojektowany przeze mnie świat jest pogrążony w mroku cierpienia i żałoby. Dopiero ofiarny czyn Alcesty zwraca człowieczeństwu światło nadziei i radość życia.
 
Pracę nad projektem zacząłem od historycznej kwerendy. Analizowałem formę kostiumu i scenografii z końca XVIII wieku na bazie zachowanych archiwaliów m.in. w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Livrustkammaren w Sztokholmie, Victoria and Albert Museum czy Teatrze zamkowym w Českým Krumlovie. Kolejnym etapem twórczych poszukiwań była praca z tkaninami. Na bazie autorskich eksperymentów z jedwabiem powstała biblioteka materii, struktur i faktur, które stały się inspiracją do zaprojektowanych kostiumów. Prezentowane projekty są próbą twórczej reinterpretacji historycznych form i krojów z epoki, a scenografia została wpisana w przestrzeń sceny Teatru Stanisławowskiego w Łazienkach Królewskich, która powstała w czasach twórczej działalności Franciszka Karpińskiego.
Mateusz Karolczuk 
IMG_20251221_173723.jpg
IMG_20251221_173624.jpg
about.

O TWÓRCY

Mateusz Karolczuk  

Artysta wizualny, scenograf i kostiumograf; absolwent Wydziału Scenografii warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz podyplomowych studiów Menedżer Kultury w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.
 
Współpracuje z takimi teatrami jak: Teatr 6. Piętro („Sinatra 100+” reż. Jakub Gąsowski
i Grzegorz Kwiecień), Teatr Syrena („Piplaja” reż. Joanna Drozda), Teatr Wielki Opera Narodowa w Warszawie („Exodus” chor. Anna Hop, „Operowy Oniricon” reż. Kamila Straszyńska), Białostocki Teatr Lalek („Hotel Ritz”, „Serial Killer Story” reż. Joanna Drozda), Teatr Collegium Nobilium w Warszawie („Instrukcje” reż. Konrad Imiela, „Stramer” reż. Marcin Hycnar), Teatr Polski w Warszawie („Henryk
IV” reż. Ivan Alexandre).
 
Oprócz działalności teatralnej prowadzi działalność wystawienniczą. Jego prace regularnie prezentowane są na wystawach grupowych i indywidualnych (m.in. Galeria im. Sleńdzińskich w Białymstoku, Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy, Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu, Muzeum Śląskie w Katowicach czy Tbilisi Biennale of Stage Design)
 
Laureat Nagrody im. Andrzeja Pronaszki, przyznawanej przez Sekcję Scenografów ZASP, II Wyróżnienia w Konkursie o Nagrodę Scenograficzną im. Jerzego Moskala za projekt scenografii i kostiumów do opery „Semiramida” G. Rossiniego oraz dwukrotny laureat Stypendium dla Młodych Twórców ufundowanego przez Prezydenta Miasta Białegostoku.

Asystent prof. Ewy Braun w Pracowni Historii Kultury Materialnej i Obyczaju na Wydziale Scenografii warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.
588508644_1280866924084504_6975258166617398098_n.jpg
1766342208915_edited.jpg
contact.

KONTAKT

  • Instagram
logo-300x189-removebg-preview.png

Zrealizowano dzięki stypendium Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania kultury i opieki nad zabytkami

bottom of page